Examen Nederlands HAVO 2025
Kun jij schrijfdoelen, hoofdgedachte en redeneringen benoemen? Herken jij de functies van tekstgedeeltes en ken jij alle regels voor het maken van een goede samenvatting? Op deze pagina kun je alles lezen over het Nederlands eindexamen HAVO.
De examenstof
Het eindexamen Nederlands HAVO 2025 bestaat uit twee onderdelen, namelijk:
Het eerste onderdeel, leesvaardigheid, gaat over het begrijpen van teksten. Je moet in staat zijn moeilijke teksten te begrijpen en daar vragen over te kunnen beantwoorden. Wil je in een goed tempo de teksten lezen? En makkelijker de antwoorden op de vragen kunnen vinden? Dan is het goed om het één en ander te weten over de manier waarop teksten zijn opgesteld.
Er kunnen op het examen verschillende tekstsoorten terugkomen, elk met een ander doel. Zorg dat je verschillen kent tussen een uiteenzetting, betoog en beschouwing. Probeert de tekst daarnaast te informeren, opiniëren, overtuigen, activeren of amuseren? Belangrijk is hierbij ook in het achterhoofd te houden of de tekst objectief of subjectief is.
Afhankelijk van het soort tekst, zullen hoofdgedachte en onderwerp op andere plaatsen terugkomen. Zorg dat je weet hoe je deze kunt vinden. Meestal zijn de inleiding en het slotstuk goede plaatsen om te zoeken. Het is goed om te weten hoe een tekst is opgebouwd. Denk aan titel, alinea’s, tussenkopjes, alinea’s, etc. Uit de tekstopbouw kun je eerste hints halen over het onderwerp van de tekst. Er kan op het examen gevraagd worden wat de hoofdvraag is. Dit is in één zin dé centrale vraag van de tekst.
Om de samenhang van verschillende delen van teksten te begrijpen is het goed om de signaalwoorden te (her)kennen. Gaat het bijvoorbeeld om een opsomming, oorzaak-gevolg, toelichting of conclusie (let op, er zijn er meer). Bij de verschillende tekstsoorten komen bepaalde typen signaalwoorden vaak terug. Zorg dat je snapt hoe tekstsoorten aan de hand van signaalwoorden tot een bepaalde opbouw komen.
Binnen de gehele tekst kunnen bepaalde delen een aparte functie hebben. Je herkent deze meestal aan de functiewoorden. Bijvoorbeeld, aanbeveling, aanleiding, conclusie, nuancering, of oorzaak (let op, er zijn er veel meer). Op het examen kan terugkomen om van een bepaald stuk tekst de functie aan te geven. Zorg dus dat je deze kent.
Op het examen kan worden gevraagd om redenering, argumenten en drogredenen te herkennen of om hier op te reageren. Zorg dat je alle soorten kent. Een redenering bestaat bijvoorbeeld uit een standpunt, onderbouwd met één of meerdere argumenten. Een argument ondersteunt dus een redenering met als doel om iemand te overtuigen. Zorg dat je het verschil kent tussen objectieve en subjectieve argumenten. Maar ken ook het verschil tussen enkelvoudige, meervoudige, nevenschikkende en ondergeschikte argumenten.
Soms zijn argumenten acceptabel, soms niet. Wanneer een argument niet valide is, noemen we dit een drogreden. Er zijn verschillende gevallen wanneer een drogredenering kan ontstaan. Bijvoorbeeld het overdrijven van voor- of nadelen, onjuiste oorzaak-gevolgrelatie, of overhaaste generalisatie (let op, er zijn er meer). Zorg dat je alle drogredenen kunt herkennen.
Het Nederlands eindexamen HAVO
Op het examen Nederlands HAVO komen twee onderdelen terug, namelijk leesvaardigheid en argumentatieve vaardigheden. Het examen Nederlands HAVO zal bestaan uit ongeveer vier teksten waar het merendeel van de vragen over gaan. Het soort vragen wat je kunt verwachten is onder andere het (1) indelen van een tekst, (2) het bepalen van de functie van een tekstgedeelte, (3) het vaststellen van de hoofdgedachte, (4) het vaststellen van het schrijfdoel, (5) citeren en (6) samenvatten.
Bij het lezen van de teksten kun je het best eerst globaal de tekst scannen. Lees de tekst dan intensief door. Bekijk daarna de vragen en ga gericht op zoek naar het antwoord. Als de tekst niet te groot is, kun je ook gelijk naar de vraag gaan.
Wanneer je moet citeren, let dan op dat je de eerste en laatste twee woorden van het stukje tekst overneemt, met daartussen drie puntjes. Het gehele citaat staat tussen aanhalingstekens, gevolgd door (tussen haakjes) de regelnummers. Dus: “Let op … het citeren.”(regel 1-2).
Let bij het samenvatten op dat je samenvatting goed aansluit bij de oorspronkelijke tekst. En dat je samenvatting niet groter is dan 20% van de oorspronkelijke tekst. Kortom, het moet beknopt, duidelijk geformuleerd en begrijpelijk zijn. Let hierbij op de signaalwoorden om de belangrijkste onderdelen uit elke alinea te halen. Probeer daarnaast voorbeelden, anekdotes of herhaling uit je samenvatting te houden.
Zorg bij het opschrijven van je antwoorden dat je let op volledige zinnen, goede zinsopbouw en interpunctie toepast. Als je dit niet doet kan het je punten kosten. Dit geldt ook voor spelfouten. Controleer je tekst dus goed. Let bij het samenvatten op het totaal aantal woorden wat je gebruikt. Zorg ook dat je binnen de toegestane marge blijft. Tel dit eventueel na. Mocht je over het aantal woorden heengaan, schrap dan hele zinnen of herschrijf deze. Zorg alleen wel dat het geen telegramstijl wordt.
Hoe kunnen wij jou helpen bij het eindexamen?
Wij geloven dat iedereen kan slagen voor het eindexamen. Om jou te helpen goed voorbereid het examen Nederlands HAVO in te gaan, hebben wij de volgende belangrijke informatie en handige producten voor je op een rijtje gezet:
Informatie
- Examentips. Hier vind je alle belangrijke tips die je moet weten voor het examen Nederlands HAVO.
- Oude examens Nederlands HAVO. Oefenen is tenslotte het grote geheim om te slagen.
Producten
- Samenvatting voor het examen Nederlands. Dit is een kort en bondige samenvatting van alle examenstof.
- ExamenChallenge (online examentraining) voor het examen Nederlands. Verbeter zo snel mogelijk jouw zwakke punten met dit oefenvragenkanon.
- Oefenboek voor het examen Nederlands. De meest recente oude examens, inclusief antwoorden. Voor jou gebundeld in één boekje!
- Uitlegvideo's voor het examen Nederlands. Dit zijn tientallen video's waarin de examenstof duidelijk wordt uitgelegd.
- Examentraining voor het examen Nederlands. Krijg twee dagen persoonlijke aandacht en pak jouw struikelvak aan.
De examenperiode is de meest stressvolle tijd van de middelbare school. Maar als jij onze samenvatting goed doorneemt, veel oefenvragen maakt en onze examentips leest, dan ga jij straks slagen voor het eindexamen!