Hoe maak je een goede planning?

Een goede planning maken is niet altijd even makkelijk. Gelukkig valt het te leren! Het maken van een planning kan eindexamenleerlingen (en eigenlijk alle leerlingen) helpen bij het leren en voorbereiden op tentamens en examens. Met een strakke planning creëer je overzicht en rust voor jezelf. Het beste is om zo vroeg mogelijk te beginnen met het maken van een planning. Zo kom je niet voor verrassingen te staan en kun je je tijdig voorbereiden op alle belangrijke toetsen en examens. In dit artikel vind je een compleet stappenplan voor het maken van een goede planning, waar je direct mee aan de slag kunt.

Stap 1: Maak een lijst van alle taken

De eerste stap is het onder elkaar zetten van alle taken die je moet doen.

Neem in deze lijst ook alle taken op die niets met school te maken hebben, zoals je sport en werk. Vergeet ook niet de sociale activiteiten die gepland staan, zoals verjaardagen en andere afspraken die je hebt gemaakt.

Stap 2: Bepaal hoeveel tijd je nodig hebt voor iedere taak

Het is belangrijk te weten hoeveel tijd je nodig hebt om een taak af te maken. Sommige taken heb je in een uur af, zoals het maken van je huiswerk. Het lezen van boeken voor vakken als Nederlands en Engels kost meerdere dagen. Het leren voor een belangrijk tentamen neemt de meeste tijd in beslag. Het is het beste om iedere dag een aantal uur te leren voor een tentamen, in plaats van om alles in 1 volle dag te stoppen.

Stap 3: Geef de verschillende taken een prioriteit

Een dag heeft maar 24 uur. Meer tijd is er niet. Als je er een nieuwe taak bij krijgt, moet er aan de andere kant ook een taak verdwijnen van je to-do lijst. Je kunt simpelweg niet alles doen. Door iedere taak een prioriteit te geven, kun je zelf bepalen welke taken je nu kunt doen en welke je op een later moment kunt doen. Je kunt taken verdelen in 4 niveaus:

1. Urgent en belangrijk
2. Urgent en niet belangrijk
3. Belangrijk en niet urgent
4. Niet belangrijk en niet urgent

Om te bepalen welke taken de meeste prioriteit hebben, kun je het volgende schema gebruiken.

Stap 4: Maak je planning

Een planning is een overzicht waarin je per week en per dag kunt zien welke taken je moet doen. Het is belangrijk om in de planning al je activiteiten neer te zetten. Denk bijvoorbeeld aan schooltaken, schooltijden, werktijden en sociale activiteiten.

Je kunt de planning in je agenda of kalender schrijven, maar je kunt het ook op een los A4'tje schrijven en deze boven je bureau hangen. Als je liever typt dan schrijft, maak dan je planning in Word of Excel en print deze uit.

Een voorbeeldplanning:

Plannen: theorie versus prakijk

Het komt vaak voor dat als je een planning gaat maken, je heel optimistisch begint en vervolgens heel je agenda vol gaat plannen. Houd er echter rekening mee dat er op een dag veel afleidingen zijn. Hierdoor kan het in de praktijk soms moeilijk zijn om je aan een planning te houden. En dan zijn er ook nog dagen dat je eigenlijk helemaal geen zin hebt om je planning te volgen. Of dagen dat er onverwachtse gebeurtenissen plaatsvinden, zoals vrienden die je opbellen en vragen of je wat leuks wilt doen. Het is daarom zeer belangrijk om enige speling en marge in je planning te bouwen. Neem voldoende rust en tijd voor jezelf. Het is beter om meer tijd in te plannen voor taken, dan te weinig tijd. Zorg dus dat je ruim plant. Dit voorkomt dat je in tijdnood en daarmee in de paniek raakt.

Waarom een planning maken?

Op school moet je veel stof leren. Wanneer die belangrijke toets eraan komt, is het niet handig om de dag van tevoren te beginnen met leren. En tussendoor moet je nog opdrachten maken, zoals huiswerk of een profielwerkstuk. Wanneer je merkt dat het allemaal best wel veel is wat je moet doen, dan kan een planning helpen. Een planning geeft je structuur en overzicht en daarmee krijg je rust in je hoofd. Daarnaast kan een planning je ook motivatie geven. Je ziet tenslotte dat je stappen maakt om bepaalde dingen te bereiken. Een strakke planning verhoogt je discipline. Dit kan handig zijn als jij elke keer belangrijke zaken uitstelt. Ten slotte kan een planning jou ook iets over jezelf leren. Het laat namelijk zien hoe jij met afspraken omgaat. Kom je de afspraken na die je met jezelf hebt gemaakt? Gaat je tijd wel naar de juiste zaken? En overschat of onderschat jij jezelf structureel? Als jij bijvoorbeeld 3 uur voor iets plant, maar in werkelijkheid ben je na 1 uur al klaar, dan heb je jezelf onderschat. Dit geeft je waardevolle inzichten over jezelf, en daar kun je je planning vervolgens op aanpassen. Bedenk dat een planning een hulpmiddel is, en geen doel op zich. Natuurlijk kost het maken van een planning tijd, maar het is zeker de moeite waard om dit te doen. Daarom raden we je aan om voor jezelf eens te beginnen met het maken van een planning.

12 Tips voor een goede planning

1. In het begin is het soms lastig om te bepalen hoeveel tijd je nodig hebt om bepaalde taken af te krijgen. Wanneer je eenmaal begint kom je er echter snel genoeg achter hoelang je precies bezig bent met iedere taak. Blijkt uit ervaring dat je geen haalbare planning hebt neergezet? Verander dan je planning en plan voortaan wat ruimer. Hierdoor leer je steeds een betere planning te maken.
2. Het gaat uiteindelijk om het uitvoeren van de taken en niet om je planning. Je planning zorgt er enkel voor dat je je tijd effectief indeelt. Voorkom dat je te lang naar je planning kijkt. Focus op het uitvoeren en afmaken van de taken.
3. Klaar met een taak? Streep deze dan af van je planning.
4. Het is belangrijk om jezelf te belonen wanneer je moeilijke taken hebt afgemaakt. Door je successen te vieren, zorg je ervoor dat je genoeg motivatie krijgt om door te leren.
5. Wees niet te streng voor jezelf als je op een dag niet alle taken afkrijgt. We leggen vaak al genoeg druk op ons leven. Bedenk dat een planning je moet helpen voorbereiden. Het is niet goed als je je rot gaat voelen bij de gedachte dat je je planning nooit gaat halen.
6. Je hoeft de tijden die je hebt gepland niet exact nauw te nemen. Het gaat erom dat je afkrijgt wat je af wil krijgen. Stel: je hebt tussen 19.00 en 21.00 tijd ingepland om 3 hoofdstukken van je geschiedenis boek te leren. Als tijdens het leren blijkt dat het langzamer gaat dan gepland, dan is dat helemaal niet erg. Het is belangrijker om die hoofdstukken goed te leren, dan het is om te stoppen op de exacte tijd van jouw planning.
7. Zorg dat je voldoende tijd plant voor ontspanning. Je kunt niet de hele dag productief bezig zijn. Een avondje plannen om niks te doen is helemaal niet erg. Af en toe Netflix aanzetten of met vrienden afspreken hoort er natuurlijk ook bij.
8. Raak niet in paniek als je door onverwachtse zaken je planning niet kunt halen. Bedenk dat je speling en marge hebt ingebouwd voor de belangrijke tentamens en examens.
9. Evalueer je planning na een paar weken. Zie je verbeterpunten? Heb je voldoende ruimte voor jezelf ingepland? Wat ging je makkelijk af en wat niet? En kun je patronen ontdekken wanneer je je planning niet hebt gevolgd (bijvoorbeeld in het weekend)?
10. Vermijd nachtwerk. Er zijn leerlingen die in tijden van stress denken dat ze 's nachts door kunnen leren en zo beter voorbereid zijn voor die belangrijke toets. Je hebt echter voldoende slaap nodig om een toets fris te kunnen maken.
11. Deel grote taken op in kleinere taken. Een grote taak kan soms zó overweldigend zijn, dat je niet weet waar je moet beginnen. Hierdoor is je motivatie om aan de taak te beginnen vaak meteen weg. Een kleinere taak is dan fijner om aan te werken. Verdeel een grote taak dus in meerdere kleinere taken. Voorbeeld: schrijf als taak niet 'leren voor het examen economie', maar schrijf 'leren van economie hoofdstuk 1'.
12. Wees trots op jezelf wanneer het je lukt om je doelen te halen binnen de gestelde tijd! Dit betekent dat je een realisitsche planning hebt gemaakt, en dat het je is gelukt om de planning goed uit te voeren.