Een tussenjaar nemen: wat moet je weten?

Het is zover: je bent geslaagd! Na een aantal jaar flink leren voor toetsen en examens is de middelbare school eindelijk achter de rug. Heerlijk, maar wat ga je nu doen? Als je niet direct wilt doorstuderen, dan kun je er ook even een jaartje tussenuit. Een tussenjaar. Maar wat is een tussenjaar nou precies? En welke keuzes heb je allemaal? In dit artikel lees je alles wat je moet weten over het nemen van een tussenjaar.

Wat is een tussenjaar?

Een tussenjaar is niets meer dan er een jaartje tussenuit gaan. De meeste mensen die een tussenjaar nemen, doen dat direct na het afronden van de middelbare school. Na het tussenjaar beginnen ze dan aan een vervolgopleiding of met een baan.

Het tussenjaar kun je invullen zoals jij wilt. De invulling van een tussenjaar verschilt per persoon en is afhankelijk van waar jouw voorkeuren naar uitgaan.

Waarom een tussenjaar nemen?

Vaak kiezen mensen voor een tussenjaar omdat ze hun horizon willen verbreden, hun studiekeuze nog niet hebben gemaakt of omdat ze nog niet genoeg geld hebben om te studeren.

Het kiezen van de juiste studie is niet makkelijk met zoveel verschillende opleidingen. Door het nemen van een tussenjaar creëer je voor jezelf extra tijd om eens uitgebreid alle mogelijkheden qua opleidingen te bekijken. Zo kun je een weloverwogen keuze maken en vergroot je de kans dat jij uiteindelijk goed op je plek zit bij je toekomstige opleiding.

Daarnaast is een veelvoorkomende reden dat de toekomstige studenten de keuze voor een opleiding al hebben gemaakt, maar dat ze nog niet genoeg geld hebben om alles te kunnen bekostigen.

Voor de één komen er namelijk meer kosten bij kijken dan voor de ander. Denk er maar over na: je moet boeken kopen, een laptop en misschien wil je op kamers. Daar moet iemand voor betalen en de kans is klein dat je ouders alles voor je willen betalen. Om die reden gebruiken veel leerlingen een tussenjaar om eens flink bij te verdienen in bijvoorbeeld de horeca, bij een supermarkt of via andere bijbaantjes. Door zelf te sparen hoef je bovendien minder te lenen bij DUO.

Wanneer mag je een tussenjaar nemen?

Als je een diploma hebt op havo, vwo of mbo niveau 2, dan mag je een tussenjaar nemen vanaf je 16e. Als je niet één van deze diploma's hebt, dan mag je een tussenjaar nemen vanaf 18 jaar.

Vanwege de leerplicht moet je sowieso tot je zestiende een voltijdopleiding volgen. Zodra je 16 bent, ben je dus vrij om een tussenjaar te nemen, mits je voldoet aan de kwalificatieplicht. Oftewel, je mag dan alleen een tussenjaar nemen als je een diploma hebt op mbo niveau 2, havo of vwo. Heb je die niet? Dan moet je tot je 18e een voltijdopleiding volgen.

Mag je een tussenjaar in het buitenland volgen als je 16 jaar bent?

Ja dat mag, maar alleen als je voldoet aan de kwalificatieplicht. Het is dus alleen mogelijk voor leerlingen die geslaagd zijn voor hun havo of vwo of een mbo-diploma op minstens niveau 2 hebben.

Wanneer je in het buitenland wilt werken of stage wilt lopen, dan is het belangrijk dat je je goed inleest in de lokale regelgeving van het land waar jij naartoe wilt. Voor sommige landen dien je namelijk een werkvisum aan te vragen en dat kan vaak pas vanaf 18 jaar. Gelukkig zijn er genoeg leuke mogelijkheden die je gewoon op je 16e of 17e kunt doen. Maar let wel op: de opties zijn een stuk beperkter dan wanneer je 18 jaar oud bent. Maak voor jezelf dus de afweging of je niet beter kunt wachten tot je 18e.

Wat zijn de voordelen van een tussenjaar?

Tuurlijk, het is lekker om er na 4, 5 of 6 jaar hard werken voor je diploma een jaartje tussenuit te gaan. Maar een tussenjaar heeft ook nog andere voordelen.

Extra tijd voor je studiekeuze

Weet je nog niet precies wat je wilt gaan studeren? Een tussenjaar geeft jou de extra tijd om je te kunnen verdiepen in welke vervolgopleiding je wilt gaan doen. Het is namelijk belangrijk om een weloverwogen keuze te maken welke vervolgopleiding het beste bij jou past. Het zou zonde zijn om te starten met een opleiding waarbij je er na twee maanden achter komt dat je die helemaal niet leuk vindt. Niet alleen is dit zonde van je geld, maar ook van je tijd. Midden in het collegejaar starten met een andere opleiding is immers vaak niet mogelijk.

Boost voor persoonlijke ontwikkeling

Daarnaast kan een tussenjaar jouw ontwikkeling als persoon een boost geven. Je kunt namelijk op verschillende manieren invulling geven aan een tussenjaar. Zo kun je gaan werken of stage lopen. Dit levert je niet alleen geld op, maar het zorgt ook voor een verbreding van jouw ervaring. Bovendien, je kunt het op je CV zetten! Dit kan je zelfs een voordeel opleveren bij de toelatingseisen van bepaalde opleidingen of bij het vinden van een baan. Werkgevers vinden het in veel gevallen namelijk interessant om iemand aan te nemen die al wat zelfstandiger is of meer ervaring heeft dan leeftijdsgenoten.

Geld verdienen

Bovendien is een tussenjaar een uitgelezen kans om geld te verdienen! Het lijkt natuurlijk heerlijk om een jaar niets te doen, maar geloof ons: dat gaat na een tijdje echt vervelen. Veel van je vrienden zullen immers wél al naar een vervolgopleiding gaan. Ook kan een tussenjaar-baan ervoor zorgen dat je tijdens je studie minder hoeft te lenen bij DUO. Wanneer je over een aantal jaar als professional in jouw vakgebied geld gaat verdienen, is het natuurlijk niet fijn als je in de eerste jaren een groot deel van je inkomen kwijt bent aan het aflossen van je DUO lening.

Wat zijn de nadelen van een tussenjaar?

Een tussenjaar heeft niet alleen maar voordelen. Er zijn namelijk ook een aantal nadelen.

Uit je schoolritme raken

Het eerste veelgehoorde nadeel is dat je tijdens een tussenjaar behoorlijk uit het schoolritme raakt. Na een jaar van eigen invulling, vergeet je hoe het is om van toets naar toets en van opdracht naar opdracht te leven.

Op de middelbare school heb je meerdere jaren continu les gehad, moeten leren en toetsen moeten maken. Wanneer je er hierna een jaar tussenuit gaat om even rustig aan te doen, is de kans groot dat je het zwaar vindt om te beginnen aan een nieuwe studie. Je hebt dan natuurlijk niet meer de vrijheid die je in je tussenjaar had. Bij sommigen komt het zelfs voor dat ze geen motivatie meer kunnen vinden om te leren en uiteindelijk geen vervolgopleiding afronden.

Wennen aan een situatie met relatief veel geld

Ook hoor je veel mensen die een tussenjaar hebben genomen klagen over dat ze minder geld overhouden als ze weer gaan studeren.

Wanneer je jouw tussenjaar hebt besteed aan veel werken om extra geld te verdienen, dan zal het je ongetwijfeld opvallen dat je na je tussenjaar ineens moet rondkomen van een veel lager bedrag. Je hebt het door je vervolgopleiding natuurlijk veel drukker en dus heb je minder tijd om te werken. Je levensstijl zal daarom flink omslaan na een tussenjaar.

Vertraging van je schoolcarrière

Ten slotte duurt je schoolcarrière een jaar langer. Als je totaal niet van school houdt, dan lijkt een tussenjaar perfect, aangezien je er even tussenuit bent. Echter, vergeet niet dat het er wel voor zorgt dat het nog een jaar langer duurt voordat je kunt afstuderen van je vervolgopleiding.

Hoe kun je een tussenjaar het beste invullen?

Je kunt een tussenjaar op veel manieren invullen. Wat de juiste invulling is, hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren. Een goede tip is om je tussenjaar wel nuttig te besteden. Daarbij is het belangrijk dat je genoeg discipline hebt om je eigen plan ook daadwerkelijk te volgen. Maar wat zou je allemaal kunnen doen? Hieronder een paar ideeën.

Werken (in Nederland of in het buitenland)

Je kunt een jaartje geld verdienen, zodat je met een financiële buffer kunt beginnen aan je vervolgopleiding. Ook doe je hiermee ervaring op én kan het zorgen voor een persoonlijke boost.

Werken in het buitenland is niet alleen avontuurlijk, maar is ook een prachtige mogelijkheid om zelfstandig te worden. Bovendien kunnen toekomstige werkgevers dit altijd wel waarderen; het staat mooi op je CV.

Stage (in Nederland of in het buitenland)

Een stage is ideaal om te onderzoeken of een bepaalde opleidingsrichting bij jou past.

Een stage in het buitenland staat net als werken in het buitenland goed op je CV. Een voordeel van een stage in het buitenland is dat deze makkelijker te regelen is dan een baan in het buitenland.

Een taalcursus

Je kunt in je tussenjaar ook een taalcursus doen. Tijdens veel van dit soort cursussen ga je naar het buitenland, om de desbetreffende taal te leren. Een organisatie die dit soort taalcursussen aanbiedt is Education First.

Reizen

Je kunt ook een jaartje gaan reizen en de wereld verkennen. Dit zorgt voor een verbreding van je kennisveld en kan je ontwikkeling als persoon ook zeker naar een hoger niveau tillen.

Een tussenjaarprogramma

Het is ook mogelijk om een tussenjaarprogramma te volgen. In dat geval hoef je jouw tussenjaar niet zelf in te vullen, maar volg je het algemene programma. In een tussenjaarprogramma ga je leren wie jij nou precies bent en waar jouw interesses precies liggen. Je krijgt dan een soort kijkje in de verschillende keukens die er zijn qua studierichtingen en werkvelden, om zo na een klein jaar tot een goede keuze te kunnen komen. Er zijn verschillende tussenjaarprogramma's, maar enkele bekende tussenjaarprogramma's zijn Breekjaar, Intermijn en Powerjaar.

 

Een tussenjaar: wel of niet doen?

Als je twijfelt over het nemen van een tussenjaar, is het goed om te kijken naar alle voor- en nadelen. Als je twijfelt over de invulling van jouw tussenjaar, is het belangrijk om te kijken naar wat er bij jou past en naar wat de mogelijkheden zijn.

Weet je van jezelf dat je over het algemeen weinig discipline hebt? Denk dan goed na over de gevolgen die een tussenjaar kan hebben op jouw studieritme en motivatie. Overweeg in dat geval een tussenjaarprogramma of pak lekker door met studeren nu je toch in het juiste ritme zit. Ben je juist heel gedisciplineerd en standvastig? Dan kan je zeker een tussenjaar nemen om jouw horizon te verbreden en nieuwe ervaringen op te doen!