Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki

De atoombommen die in 1945 op de twee Japanse steden Hiroshima en Nagasaki werden gegooid, maakten een definitief einde aan de Tweede Wereldoorlog. De bommen, die waren ontwikkeld in de Verenigde Staten, kostten veel mensenlevens en maakten een einde aan het Japanse keizerrijk. Op deze pagina lees je alles over de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.

Wat eraan voorafging

Van 1942 tot 1946, dus grotendeels tijdens de Tweede Wereldoorlog, hielden de Verenigde Staten zich bezig met het Manhattan project. Dit was een geheim project met als doel was om zo snel mogelijk een atoombom te ontwikkelen. De Verenigde Staten dachten namelijk dat Duitsland ook een atoombom aan het maken was. In 1945 was de testbom, genaamd ‘Trinity’, klaar. Om te kijken hoe de bom zou exploderen en welke verwoestingen hij zou veroorzaken, werd de bom op 16 juli 1945 in de woestijn van Nevada tot ontploffing gebracht. De kracht van de explosie was nog veel meer dan ze hadden verwacht. Na deze test ging het Manhattan project in het geheim door. Twee maanden eerder, op 8 mei, was Duitsland namelijk gecapituleerd. Dit betekende echter niet dat de Tweede Wereldoorlog voorbij was. Japan had zich namelijk nog niet overgegeven. De Verenigde Staten, Groot-Brittannië en China hadden daarom op 26 juli in de Verklaring van Potsdam gedreigd met een ‘directe en totale vernietiging’, als Japan niet zou capituleren. Japan legde dit ultimatum naast zich neer. De Amerikanen hielden zich echter aan de bedreigende uitspraak, omdat ze een lange oorlog met Japan wilden voorkomen. Daarnaast was dit een manier voor de Verenigde Staten om de impact van de atoombom aan de wereld te laten zien, met name aan de Sovjet-Unie. Één van de atoombommen die tijdens het Manhattan Project was ontwikkeld, werd daarom in augustus met het vliegtuig naar Japan gestuurd.

De aanvallen met de atoombommen

De Amerikaan Paul Tibbets was de piloot die de eerste atoombom naar de stad Hiroshima bracht. Hij gooide deze atoombom op 6 augustus 1945 op de Japanse havenstad. De bom had de misleidende naam ‘Little Boy’ gekregen, maar in werkelijkheid was de bom 3 meter lang. Hij ontplofte in de ochtend van 6 augustus. Jaren later bleek dat de aanval met ‘Little Boy’ in totaal ruim 70.000 mensen het leven had gekost.

De Japanners gaven zich na deze atoomaanval niet meteen over. Enkele dagen later, op 9 augustus 1945, werd er daarom door de Amerikanen een tweede atoombom afgeworpen boven de Japanse stad Nagasaki. Deze bom werd ‘Fat Man’ genoemd, en was iets groter en zwaarder dan ‘Little Boy’. Door het slechte weer op die dag viel de bom niet precies op Nagasaki. Toch zorgde de bom voor het overlijden van 40.000 mensen.

De capitulatie van Japan

Nadat beide atoombommen de Japanse steden hadden verwoest, wilden de politieke legerleiding en de militaire top van Japan zich nog steeds niet overgeven. Ze wilden namelijk eerst weten of de status van de Japanse keizer Hirohito onaangetast bleef na een overgave. De Amerikanen gaven echter aan dat de keizer na een capitulatie ondergeschikt zou zijn aan de geallieerde opperbevelhebber. Het was uiteindelijk keizer Hirohito zelf die het volgende uitsprak op 12 augustus 1945: “We moeten het onaanvaardbare aanvaarden en het onverdraaglijke verdragen”. De keizer realiseerde zich dat Japan tegen deze atoomkracht niet op kon boksen. Hij gaf zich met deze woorden definitief over en op 2 september 1945 werd de akte van overgave officieel ondertekend.

Gevolgen

De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki hebben direct meer dan 110.000 mensen gedood. Maar door de na-effecten van de bom werd het dodental meer dan verdubbeld. De atoombom leverde namelijk schadelijke straling op, waar de bevolking aan blootgesteld werd. Hierdoor stierven er nog veel Japanners in de jaren na de aanval, met name aan kanker. Ook werden in de periode na de atoomaanval in de getroffen gebieden veel misvormde en gehandicapte kinderen geboren als gevolg van de stralingen.

De atoomaanvallen maakten ook een einde aan het Japanse keizerrijk: de Japanse soevereiniteit ligt sindsdien bij het Japanse volk. Keizer Hirohito verloor zijn goddelijke status en werd ondergeschikt aan de Amerikaanse generaal Douglas MacArthur. Deze generaal wilde echter wel dat Hirohito president bleef en dat hij geen verantwoording hoefde af te leggen voor de oorlogsmisdaden die Japan in Azië had gepleegd tijdens de Tweede Wereldoorlog. MacArthur geloofde dat dit ervoor zou zorgen dat Japan geen instabiel land werd. Deze instabiliteit moest voorkomen worden, omdat het werd gezien als een voedingsbodem voor het communisme. Ten tijde van de Koude Oorlog wilden de Verenigde Staten koste wat kost de opmars van het communisme tegenhouden. Veel mensen vonden het echter onterecht dat de keizer niet vervolgd werd voor zijn oorlogsmisdaden. Ook in Nederland demonstreerde de bevolking massaal toen Hirohito in 1971 een bezoek bracht aan ons land. In Japan werd hij echter tot zijn dood in 1989 als keizer vereerd.

Video

Wil je meer weten over de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, en de gevolgen daarvan? Kijk dan onderstaande video.