Sparen van geld (uitleg)

Als je geld over hebt kun je ervoor kiezen om te gaan sparen. Je zet dan nu geld opzij om later meer geld te hebben. Er is sprake van ruilen over de tijd. Hieronder lees je meer over sparen.

Hoe is er bij sparen sprake van ruilen over de tijd?

Als je spaart, zet je geld op een bank. Vaak doe je dit voor langere periode, maar dat hoeft niet per se. In plaats van geld uit te geven zet je het opzij, met als doel om later over meer geld te beschikken. Als je spaart krijg je meestal rente op je spaargeld. Als de reële rente op je spaargeld positief is, wordt je spaargeld meer waard en kun je later meer producten kopen.

Bij sparen is sprake van ruilen over de tijd: als je geld opzij zet op een spaarrekening kies je ervoor om nu over minder geld te beschikken, zodat je later meer geld te besteden hebt. Er is dan sprake van een negatieve tijdsvoorkeur: je hebt liever later de beschikking over geld dan nu.

Het spaargeld wat je hebt is een voorraadgrootheid. Je kunt dit op één moment meten.

Wat gebeurt er bij sparen op de vermogensmarkt?

Je kunt gaan sparen als je geld over hebt en dat opzij wilt zetten. Als je dit geld op een bank zet bied je geld aan op de vermogensmarkt. De vermogensmarkt is het geheel van vragers en aanbieders van geld. Hier wordt de prijs van geld, de rente, bepaald. Spaarders zijn aanbieders op de vermogensmarkt. Het geld wat zij opzij zetten kan door de banken die het spaargeld beheren worden uitgeleend.

Als je gaat sparen loop je het risico om je geld kwijt te raken. De bank waarop je spaargeld staat kan tenslotte failliet gaan. Banken proberen rendement te behalen op het spaargeld dat zij binnenkrijgen. Ze kunnen dit spaargeld bijvoorbeeld beleggen door aandelen of obligaties te kopen. Ook lenen banken geld uit, met als doel dat geld met rente weer terug te krijgen. Als de beleggingen die de banken doen hun waarde verliezen of het geld dat banken uitlenen niet kan worden terugbetaald kan de bank failliet gaan. De spaarders die hun geld op een bank hebben staan die failliet gaat, kunnen dan hun geld kwijtraken.

Banken moeten spaarders rente bieden om hen ervan te overtuigen hun spaargeld op de bank te zetten. Als banken geen rente zouden geven, zou er voor spaarders geen voordeel aan zitten om hun geld bijvoorbeeld thuis of ergens anders te bewaren in plaats van op een bank te zetten. Zonder rente valt er voor spaarders geen rendement te behalen. Rendement is het geld dat je verdient doordat je je geld op een bepaalde manier gebruikt. Als je spaart is het rendement wat je krijgt je spaarrente.

 Als je je geld op een bank zet, heb je altijd het risico dat de bank je geld kwijtraakt. Door rente te bieden proberen banken spaarders over te halen om hun geld op de bank te zetten. Door de rente zal de waarde van het spaargeld hoger worden dan wanneer het geld niet op een bank wordt gezet. Banken waarvan spaarders denken dat ze een hoger risico hebben, zullen een hogere rente aan spaarders moeten bieden om hun spaargeld binnen te halen. Een hogere rente kan spaarders ervan overtuigen om toch voor de bank met een hoger risico te kiezen.

Wat zijn de alternatieven voor sparen?

Als je geld over hebt kun je hier naast sparen ook andere dingen mee doen. Je kunt hier bijvoorbeeld mee gaan beleggen door aandelen of obligaties te kopen. Aandelen en obligaties hebben vaak een hoger rendement dan sparen, maar hebben vaak ook meer risico.

Wat zijn aandelen?

Als je aandelen koopt, word je voor een gedeelte eigenaar van een bedrijf. Als je een aandeel van een groot bedrijf koopt, word je maar voor een heel klein gedeelte eigenaar van het bedrijf. Hiervoor kun je dividend krijgen. Dit is het deel van de winst dat naar de aandeelhouders gaat. Het dividend is het rendement dat je maakt als je aandelen bezit. Je kunt ook rendement maken door te handelen in aandelen. Als de koers van een aandeel stijgt, stijgt de prijs van dit aandeel. Als je een aandeel voor een hogere koers verkoopt dan je het hebt gekocht, maak je hier winst op.

Net zoals bij sparen en het bezitten van obligaties zitten er ook risico’s aan het bezitten van aandelen. Als een bedrijf geen winst maakt, ontvang je geen dividend. Je hebt dan geen rendement. Ook kan de koers van de aandelen die je bezit dalen. Je aandelen verliezen dan hun waarde. Je lijdt dan verlies als je je aandelen verkoopt. In dit geval is er sprake van een negatief rendement.

Het risico van aandelen is meestal hoger dan dat van obligaties. Als je aandelen bezit, ben je afhankelijk van de koers van deze aandelen en de winst die het bedrijf waarvan je aandelen bezit maakt. Als de koers daalt verliezen je aandelen hun waarde, en als er geen winst wordt gemaakt ontvang je geen dividend. Hier staat tegenover dat het bij aandelen gemakkelijker is om een hoger rendement te behalen dan bij obligaties. Bij obligaties staat het rentebedrag dat je ontvangt vast. Als je een bedrijfsobligatie hebt en de winst van het bedrijf waarvan je obligaties hebt stijgt, blijft het rentebedrag dat je ontvangt gelijk. Als je geen obligaties maar aandelen van dit bedrijf hebt zal het dividendbedrag wel stijgen.

Wat zijn obligaties?

In plaats van aandelen kun je ook obligaties kopen. Obligaties zijn een vorm van leningen. Als je een obligatie koopt, leen je geld uit. Obligaties worden meestal uitgegeven door bedrijven en staten. Als je een bedrijfsobligatie of staatsobligatie koopt, leen je geld uit aan een bedrijf of staat. Het bedrag van de obligatie staat vast: als je een Nederlandse staatsobligatie van € 1.000 koopt, krijg je daar later ook weer € 1.000 voor terug, plus de rente die je krijgt voor het uitlenen van je geld. Deze rente is het rendement dat je krijgt voor het bezitten van obligaties. Ook kun je ervoor kiezen om obligaties te verhandelen: als de koers van de obligaties die je bezit stijgt, kun je die voor meer geld verkopen en maak je dus winst.

Net zoals sparen heeft ook het bezitten van obligaties risico’s. Als het bedrijf of de staat waaraan je geld uitleent failliet gaat, kan het geld wat je hebt uitgeleend niet terug worden betaald. Dit risico is bij bedrijfsobligaties meestal groter dan bij staatsobligaties: bedrijven gaan tenslotte eerder failliet dan landen. Een ander risico bij het bezitten van obligaties is dat de koers van de obligaties die je bezit daalt. Als je je obligaties dan verkoopt, lijdt je verlies. Als je je obligaties niet verkoopt houdt je echter wel het vaste rentebedrag en krijg je het vaste bedrag dat op de obligatie staat terug.

Video

Wil je meer weten over sparen en over hoe je kunt rekenen met enkelvoudige en samengestelde interest? Kijk dan onderstaande video van Economie-Academy.